5. Tüketici Hukuku Kongresi 19-21 Kasım 2015 tarihlerinde Doğuş Üniversitesi Gözaçan Kültür ve Sanat Merkezi’nde gerçekleştirildi. 11 Oturumda 34 tebliğ sunulmasının yanı sıra güncel birçok konuya ışık tutulan kongrede, çeşitli çözüm önerileri dile getirildi. Artık, tüketici haklarıyla ilgili hizmet üreten, hukuk mücadelesi içinde olan kişi ve kurumların, kongrede sunulan tebliğ konularını veya güncel etkilerini bundan sonra daha fazla dikkate alacaklarını ümit ediyorum. Şahsen çok istifade ettiğimi ifade ile kongreyi tertip eden Tüketici Hukuku Enstitüsü Başkanı Sayın Av. Hakan TOKBAŞ ve güzide ekibine tebrik ve teşekkürlerimi sunuyorum. Okumaya devam et →

Önceki yazımda hasta haklarından ve bu hakların ihlali halinde, her türlü müracaat, şikâyet ve dava açma haklarından, bu haklarla birlikte tabii ki hasta sorumluluklarının da olduğundan bahsettiğim bilinmektedir. Bugünkü yazımın konusu hasta hakları kurulları ve hasta sorumluluklarıdır.

Hasta hakları uygulamalarının takibi amacıyla sağlık kurum ve kuruluşları bünyesinde hasta iletişim birimleri oluşturulur. İl sağlık müdürlüğü; üniversite hastaneleri, askeri hastaneler ve özel sağlık kurum ve kuruluşları, kamu hastaneleri, ağız diş sağlığı merkezleri, aile sağlığı merkezleri ve toplum sağlığı merkezlerinden gelen başvuruları değerlendirmek, karara bağlamak, öneri sunmak ve düzeltici işlemleri belirlemek üzere Hasta Hakları Kurulu oluşturur.

Hasta Hakları Kurulu şu üyelerden teşekkül eder: Kurulun başkanı sıfatıyla il sağlık müdürü veya müdürlük temsilcisi, şikâyet edilen personelin görev yaptığı kurumun ildeki üst yöneticisi tarafından görevlendirilen bir kurum temsilcisi ve varsa işyeri sendika temsilcisi, hasta hakları derneklerinden yoksa tüketici derneklerinden bir temsilci ile valilikçe görevlendirilen bir üyeden oluşur. İl sağlık müdürlüğü ihtiyaç halinde birden fazla kurul oluşturabilir.

Hasta hakları kurulunun hastayı ilgilendiren görevleri, çalışma usul ve esaslarışunlardır:

Kurul, sağlık kurum ve kuruluşu tarafından yerinde çözülemeyen başvuruları değerlendirir. Hasta hakları uygulamalarına veya etik ilkelere aykırı davranış sebebiyle kurul tarafından verilen ihlal kararları, ilgili sağlık kurum ve kuruluşuna ve ilgili personele yazılı olarak tebliğ edilir. Son altı ay içerisinde Hasta hakları uygulamalarına veya etik ilkelere aykırı davranışı sebebiyle ikiden fazla hak ihlali kararı verilerek ikaz edilen sağlık meslek mensubu Sağlık Meslekleri Kuruluna gönderilir. Kurul, gerek görürse hasta hakları ihlaline sebep olabilecek uygulamaları inceler ve hasta haklarının geliştirilmesi için öneri ve düzeltici işlem belirlenmesine karar verir. Sağlık kurum ve kuruluşu belirlenen süre içinde gerekli önlemleri alır, girişimlerde bulunur ve yapılan işlem hakkında kurulu bilgilendirir. Kurul en geç on beş günde bir toplanır. Sekretarya hizmetleri il sağlık müdürlüğü hasta hakları koordinatörlüğünce yürütülür. Kurul, başvurunun kurula ulaştığı tarihten itibaren otuz gün içerisinde başvuru hakkında karar verir. Kurul, üye tam sayısının salt çoğunluğu ile toplanır ve toplantıya katılan üyelerin salt çoğunluğu ile karar alır. Karara itirazı olan üyelerin karşı oy gerekçeleri, kararın altına özet olarak yazılır. Kararlar, üyeler tarafından imzalanarak dosyalanır. Kararlar ilgili sağlık kurum ve kuruluşu ile başvurana bildirilir. Hasta iletişim birimine yapılan başvurular ve kurulda görüşülen dosyalar gizlidir, hiçbir şekilde üçüncü kişilere bilgi verilemez. Bilgi ve dosyalar resmi olarak talep edilmesi kaydıyla idari soruşturma yapan incelemeciye ya da adli mercilere gizliliğe riayet edilerek verilir. Kurul üyeleri gizliliğe riayet etmekle yükümlüdür. Kurul gerek gördüğünde ilgilileri kurula davet edebilir. İl sağlık müdürlüğünce bu yönetmelik uygulamalarına aykırı davranışı tespit edilen kurul üyelerinin üyeliğine son verilir ve bunlar beş yıl süreyle yeniden üye olarak seçilemez. Hasta hakları kurulu kararlarının özeti, şikâyet edilen kişi isimlerine yer verilmeksizin il sağlık müdürlüğünün internet sayfasında duyurulur.

Hasta Hakları Yönetmeliğinde HASTA SORUMLULUKLARI şöyle tespit ve ifade edilmiştir.

Hasta, sağlık hizmeti alırken aşağıdaki kurallara uyar:

Başvurduğu sağlık kurum ve kuruluşunun kural ve uygulamalarına uygun davranır.

Hasta, katılımcı bir yaklaşımla teşhis ve tedavi ekibinin bir parçası olduğu bilinciyle hareket eder.

Hasta, yakınmalarını, daha önce geçirdiği hastalıkları, gördüğü tedavileri ve tıbbi müdahaleleri, varsa halen kullandığı ilaçları ve sağlığıyla ilgili bilgileri mümkün olduğunca eksiksiz ve doğru olarak verir.

Hekim tarafından belirlenen sürelerde kontrole gelir ve tedavisinin gidişatı hakkında geri bildirimlerde bulunur.

Randevu tarih ve saatine uyar ve değişiklikleri ilgili birime bildirir.

İlgili mevzuata göre öncelik tanınan hastalar ile diğer hastaların ve personelin haklarına saygı gösterir.

Hasta, personele sözlü ve fiziki saldırıya yönelik davranışlarda bulunmaz.

Haklarının ihlal edildiğini düşündüğünde veya sorun yaşadığında hasta iletişim birimine başvurur.

Bu vesileyle şu hususu tekrar ifade etmek gerekir diye düşünüyorum. Bütün hastaların, haklarının ihlali

halinde mevzuat çerçevesinde her türlü müracaat, şikâyet ve dava hakları olduğunu bilmelidirler. Böylece, sağlık hizmeti alırken bir hak kaybı endişesine yer vermeden, sağlık görevlerine gönül rahatlığı ile yardımcı olmaları, alacakları hizmetin sağlık ve kalitesini artıracağı kanaatimi belirterek yazımı sonlandırıyorum. Kemal Ertuğrul Öztürk

SÖZ İZİ:Samimiyet şekilde, ciddiyet gönülde kalmış neye yarar? K.E.Ö.

Evrensel tüketici haklarından birisi Sağlık ve Güvenliğin Korunması Hakkı’dır. Ülkemizde tüketicilerin talep edebilecekleri hasta hakları diğer tüketici hakları gibi güvence altına alınmıştır. Bu haklarla ilgili usul ve esaslar yönetmelikle düzenlenmiştir. Hasta Hakları Yönetmeliği, 3359 Sayılı Sağlık Hizmetleri Temel Kanununa ve 663 Sayılı Sağlık Bakanlığı ve Bağlı Kuruluşlarının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararnameye dayanılarak hazırlanmıştır.

Milletlerarası hukuki metinlerde kabul edilen Hasta Hakları, Anayasamız ve ilgili mevzuatta somut olarak yer almaktadır.  Hasta Hakları Yönetmeliğine göre sağlık hizmeti verilen bütün kurum ve kuruluşlarda; insan haysiyetine yakışır şekilde herkesin Hasta Haklarından faydalanabilmesi, hak ihlallerinden korunabilmesi ve gerektiğinde hukuki korunma yollarını fiilen kullanabilmesi gerekmektedir. Bunların yanı sıra, sağlık kurum ve kuruluşlarının gözetmek zorunda olduğu genel hükümleri maddeler halinde şu şekilde belirtmek mümkündür:

§  Tıbbi özen gösterilmesi zorunludur.

§  Ötenazi yasak olduğu gibi tıbbi gereklilikler dışında müdahale de yasaktır.

§  Usul ve esasları bakanlıkça belirlenen sağlık hizmeti, sağlık kurumu dışında da verilebilir.

§  Muayene ve tedavi sırasında hastanın sağlık durumunun gerektirmesi halinde refakatçi bulundurabileceği, hasta ziyaretçilerin kabul edilmesi ve daima insani değerlere saygı gösterilmesi gerekmektedir.

§  Hastaya gerekli ve detaylı bilgilendirme yapılır. Hasta, sağlık durumu ile ilgili kayıtları, inceleyebilir ve bir suretini alabilir. Bu kayıtlar, sadece hastanın tedavisi ile doğrudan ilgili olanlar tarafından görülebilir.

§  Evvelce tecrübe edilmemiş bir tıbbi tedavi ve müdahale usulü, ancak zarar vermeyeceğinin ve hastayı kurtaracağının mutlak olarak öngörülmesi halinde rıza formu tanzim edilerek yapılabilir.

§  İlgilinin rızası mevcut olsun veya olmasın, Bakanlık tarafından tespit edilmiş olanlar dışındaki ilaç ve araçlar aile planlaması hizmetlerinde kullanılamaz. Gebeliğin sona erdirilmesi halinde, hastanın rızası ile evli ise eşinin de rızasının alınması gereklidir.

§  Sağlık kuruluşlarında yatarak tedavisi tamamlanan hastaya, genel sağlık durumu, ilaçları, kontrol tarihleri diyet ve sonrasında neler yapması gerektiği gibi bilgileri içeren taburcu sonrası tedavi planı sağlık meslek mensubu tarafından anlatılır. Daha sonra bu tedavi planının yer aldığı epikrizin bir nüshası hastaya verilir.

§  Hastanın, mahremiyetine saygı gösterilmesi ve hasta mahremiyetinin korunması esastır. Sağlık hizmetinin verilmesi sebebiyle edinilen bilgiler, kanun ile müsaade edilen haller dışında, hiçbir şekilde açıklanamaz.

§  Tıbbi müdahalelerde hastanın rızası gerekir. Tıbbi araştırma amacı ile hasta üzerinde kendi rızası yazılı olmak kaydıyla ve bakanlığın izni bulunmaksızın hiçbir ilaç ve terkip kullanılamaz.

Yukarıdaki genel hükümler tüketiciler için ayrıca birer hak oluşturmakla birlikte, Hasta Hakları Yönetmeliğinde özellikle belirtilen “HASTA HAKLARI” kısaca maddeler halinde şunlardır.

1.      Hastanın sağlık durumu ile ilgili bilgi alma hakkı vardır.

2.      Hastanın, adalet ve hakkaniyete uygun olarak sağlık hizmetlerinden faydalanma hakkı vardır.

3.      Hasta; tabi olduğu mevzuatın öngördüğü usul ve şartlara uyulmak kaydı ile sağlık kuruluşunu seçme ve seçtiği sağlık kuruluşunda verilen sağlık hizmetinden faydalanma hakkına sahiptir.

4.      Sağlık kuruluşunun hizmet verme imkânlarının yetersiz olması sebebiyle, sağlık hizmeti talebi zamanında karşılanamayan hastanın; öncelik hakkının tıbbi kriterlere dayalı ve objektif olarak belirlenmesini istemek hakkı vardır.

5.      Hastaya talebi halinde, kendisine sağlık hizmeti verecek veya vermekte olan tabiplerin ve diğer personelin kimlikleri, görev ve unvanları hakkında bilgi verilir. Mevzuat ile belirlenmiş usullere uyulmak şartı ile hastanın, kendisine sağlık hizmeti verecek olan personeli serbestçe seçme, tedavisi ile ilgilenen tabibi değiştirme ve başka tabiplerin konsültasyonunu istemek hakkı vardır.

6.      Hasta, modern tıbbi bilgi ve teknolojinin gereklerine uygun olarak teşhisinin konulmasını, tedavisinin yapılmasını ve bakımını istemek hakkına sahiptir

7.      Hastanın sağlık durumu ile ilgili raporlara itiraz ve aynı veya başka kurum ve kuruluşlarda sağlık durumu hakkında yeni rapor düzenlenmesini isteme hakları vardır.

8.      Kanunen zorunlu olan haller dışında ve doğabilecek olumsuz sonuçların sorumluluğu hastaya ait olmak üzere; hasta kendisine uygulanması planlanan veya uygulanmakta olan tedaviyi reddetmek veya durdurulmasını istemek hakkına sahiptir.

9.      Herkesin, sağlık kuruluşlarında güvenlik içinde olmayı bekleme ve bunu istemek hakları vardır.

10.  Hastaların dini vecibelerini yerine getirebilme ve dini hizmetlerden faydalanma hakkı vardır.

11.  Hastaların haklarının ihlali halinde, mevzuat çerçevesinde her türlü müracaat, şikâyet ve dava hakları vardır.

Hasta haklarıyla birlikte tabii ki hasta sorumlulukları da vardır. Bu konuyu bir sonraki yazımızda ele almak dileğiyle sağlıklı günler dilerim.17.11.2015                                                                  Kemal Ertuğrul Öztürk  

SÖZ İZİ: Kemal; zevalin, zeval de finalin habercisidir. K.E.Ö.

Tüketicilerin 4982 Sayılı Bilgi Edinme Hakkı Kanununa göre bilgi edinme hakkını kullanmalarına ilişkin esas ve usuller yönetmelikle düzenlenmiştir. Yönetmelik; kamu kurum ve kuruluşlarının faaliyetlerinde uygulanır. Kamu kurum ve kuruluşları; bilgi edinme hakkının etkin olarak kullanılabilmesi amacıyla görev ve hizmet alanlarıyla ilgili mevzuatı, faaliyet ve denetim raporlarını bilgi iletişim teknolojilerini kullanmak suretiyle kamuoyunun bilgisine sunarlar. Bilgi edinme hakkının, elektronik ortamda kullanımını kolaylaştırmak maksadıyla, başvuru formları ile bilgi edinme birimlerinin elektronik posta yoluyla başvuru kabul edecek elektronik posta adresleri, kurum ve kuruluşların internet sayfalarında yayımlanır. Okumaya devam et →

Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı; risk esasına göre, yıllık denetim programları, şüphe, şikâyet, ihbar, inceleme, izleme, gözetim ve tetkiklerle birlikte gıda güvenilirliğini sağlamak amacıyla BİMER ve ALO GIDA 174 kapsamında şikâyet edilen ürün ve firmalara yönelik resmi kontrol faaliyetlerini de yürütmektedir. Gıda Güvenliği Bilgi Sisteminin kurulması ve riske dayalı denetim sistemine geçilmesiyle, 2014 yılı sonu itibariyle 601 bin denetim gerçekleştirilmiştir. Okumaya devam et →